افزایش مایعات در بدن به دلیل نارسایی کلیه میتواند منجر به تورم پاها شود. کلیهها باید مواد زائد و مایعات اضافی بدن را دفع کنند. در صورت نارسایی کلیهها این کار به درستی انجام نمیشود و مایعات در بافتهای بدن تجمع پیدا میکنند که یکی از محلهای عمده تجمع آنها پاها هستند. دیالیز و رعایت دیت خاص در این بیماران الزامی است. عفونت کلیهها نیز میتواند موجب افزایش مایعات حاصل از التهاب شود و تورم پاها را به دنبال داشته باشد. داروهایی که باعث کاهش تولید اوره میشوند نیز میتوانند باعث تورم شوند.
لنفاویت یکی دیگر از عوامل التهابی است که میتواند منجر به تورم پاها شود. لنفاویت التهاب غدد لنفاوی محسوب میشود که معمولاً پس از عفونتهای ویروسی رخ میدهد. در اثر التهاب، مایع لمفاوی در پاها تجمع پیدا کرده و باعث تورم میگردد. عفونتهای قارچی پوست پا نیز میتواند عامل التهاب و تورم باشد. التهاب مفاصل مانند آرتریت روماتیسم یا التهاب مفاصل هم میتواند باعث تورم پاها شود. در این موارد بهتر است با پزشک مشورت کرده و درمان التهاب را آغاز نمائید.
یکی دیگر از دلایل شایع ورم پاها، مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی است. در نارسایی قلبی قلب نمیتواند مقادیر کافی مایعات را از بافتها دور کند و این موجب انباشت مایع در پاها و تورم آنها میشود. تنگی شریانهای پا ناشی از آترواسکلروز نیز میتواند مانع جریان خون و برداشت مایعات اضافی شود. بیماریهای ریوی مانند آمفیزم هم عامل تورم پاها به دلیل افزایش فشار درون قفسه سینه محسوب میشوند.
عوامل دیگری هم که میتوانند باعث تورم پا شوند عبارتند از:
- سیروز کبد: نارسایی کبد در دفع مواد زائد و کنترل فشار داخل رگی موجب انباشت مایع در بافتها میشود.
- تخلیه عمیق وریدی یا ترمبوفلبیت: ایجاد لخته خون در عروق بزرگ عمقی پا مانع برداشت مایعات میشود.
- سندرم پرتوزا: درماتیت التهابی ناشی از تشعشعات درمانی سبب تورم میشود.
- کمبود آهن یا آلبومین: ضعف بدن و مشکلات کلیوی میتواند منجر به تورم شود.
- داروهای بعضی از پزشکی: مصرف برخی داروها مانند آنتی هیستامین میتواند عامل تورم باشد.
ورم غیرطبیعی پا ممکن است علائم جدیتری داشته باشد که باید فوراً به پزشک مراجعه شود. از جمله این نشانهها میتوان به:
- ورم یکطرفه پا
- درد شدید همراه با تورم
- احساس سنگینی شدید پا
- تغییر رنگ پوست پا به سمت آبی یا سفید
- تب و علائم عفونت مانند التهاب پوست
- تورم سریع همراه با حساسیت
- تورم همراه با تعریق یا سردی پوست
اشاره کرد. در این موارد باید فوراً با پزشک تماس گرفت یا به اورژانس مراجعه شده تا علت زمینهای تورم تشخیص داده و درمان آن آغاز گردد.
علل شایع تورم پاها:
- نارسایی کلیه
- نارسایی قلبی
- لنفاویت
- آرتریت
- تخلیه عمیق وریدی
- سیروز کبد
- سندرم پرتوزا
- کمبود آهن یا آلبومین
- برخی داروها
علاوه بر موارد فوق، عوامل دیگری نیز میتوانند منجر به ورم پاها شوند که عبارتند از:
- عفونت کلیوی
- بیماریهای وریدی مزمن مانند ورید التهابی
- آمفیزم ریه
- سندرم پوستی لیمفاتیک (كه سبب التهاب غدد ليمفاوي ميشود)
- آنهمی فلوسی پوستی
- اختلالات غدد فوق کلیوی مانند کوشینگ
- افزایش فشار داخل شکمی به خاطر سیروز یا تومور
- افزایش وزن بیش از حد
- کمبود ویتامینهای گروه B مخصوصاً B1
ورم پا در برخی از زنان در دوران بارداری، برخی پس از یائسگی و برخی در دوران قاعدگی نیز ممکن است دیده شود.
- بیماری لنفوم یا سرطان خون: تومورهای درون بدن میتوانند فشار وارد کنند و مانع جریان خون شوند.
- پورفیری: بیماری نادر ژنتیکی که در آن تولید هم بیش از حد اریتروپوئیتین و هم بیش از حد سطح آهن وجود دارد.
- سندرم اندوئوکرین: به خصوص تروماتیزم پیشاستاتیک که باعث افزایش کورتیزول میشود.
- دیابت: آسیب به عصبهای کوچک منجر به اختلالات گردش خون میشود.
- آسیبهای عروقی: مانند تروماتیزم بازوی تیروئید.
- مصرف بیش از حد الکل: الکل باعث جذب زیاد آب و نمک میشود.
- فشار خون بالا: فشار خون غیر طبیعی موجب تجمع مایع در بافتها میشود.
- اختلالات تیروئید: مثل بیماری گریوز که باعث بروز ورم میشود.
- کمخونی: مانند کم خونی آپلاستیک که ناشی از کمبود سلولهای خونی است.
- اختلالات سیستم ایمنی بدن: مثل لوپوس که منجر به التهاب میشود.
- آسیب عضلات یا تاندونها: مثل پارگی عضله گامبو.
- سندرم لیمپدم پوستی: باعث ورم بافت همبند پا میشود.
- مصرف بعضی داروها: مانند کورتون یا آنتی هیستامین.
- حاملگی: در هفتههای پایانی حاملگی ممکن است ورم پا رخ دهد.
- سرطان خون یا لنفوم: تومور میتواند فشار وارد کند یا سیستم لنفاوی را درگیر کند.
- سندرم پای بدون خواب: یک بیماری نادر اتوایمون که علائمی مانند تورم و درد دارد.
- سندرم رگهای خونریزی پوستی: باعث افزایش فشار داخل وعایی میشود.
- اختلالات سیستم لنفاوی: مانند لنفادنوپاتی حاد یا لنفودم.
- بیماریهای سارکوئید: باعث تجمع لنفاویت میشود.
- آمیلوئیدوز: نهشته شدن پروتئین آمیلوئید در اندامها.
- کمبود پروتئین C یا S: عامل انعقاد خون که منجر به تخلیه میشود.
- سندرم پای تبدیلشده: ورم دائمی پا به دلیل نامشخص.
پرهیز از اضافه وزن و تحرک بدنی نیز میتواند کمک کند.
- ضایعات عضلانی: مانند میوزیت یا سارکوئیدوز عضلانی.
- عفونتهای باکتریایی پوست یا بافت نرم: مثل باسیل سوزاک.
- کمبود ویتامین K: مهم در فعالیت عادی انعقاد خون.
- سندرم پوست سوختگی شیمیایی یا تابشی: التهاب و ناراحتی بافتی.
- سندرم ترومبوز وریدی عمیق: لخته در عروق عمقی پا.
- برخی سرطانهای شیمیدرمانی: مثل لنفوم هوچکین.
- کمبود آنزیم آنژیوتانزیم: مهم در جذب مایعات.
- اختلالات خونی نادر: مانند پاهیدروز پلاسماتیک.
تشخیص دقیق علت ضروری است. پزشک باید معاینه کند.
درمان سریع ورم پا، ، علت ورم پای چپ، علت ورم قوزک پای چپ، علت ورم پای راست چیست
علل شایع تورم پا در سالمندان عبارتند از:
- نارسایی وعایی قلبی: به دلیل افزایش سن قلب ضعیفتر میشود و نمیتواند مایعات را به درستی حمل کند.
- آترواسکلروز: سفت و سخت شدن شرایین با عبور زمان باعث محدود شدن جریان خون میشود.
- دیابت: دیابت نوع 2 در سالمندان شایع است و موجب اختلال جذب مایعات میشود.
- نارسایی کلیوی: با افزایش سن کارایی کلیهها کاهش مییابد و نمیتوانند مایعات را دفع کنند.
- آرتروز: بیماری مفاصل بسیار شایع در سالمندی که باعث التهاب و درد میشود.
- ضعف عضلانی: سبب میشود مایعات در پاها ایستاده بمانند.
- کمبود ویتامین: مخصوصا در سالمندان مسنتر.
- اضافه وزن: در سالمندان ناشی از کمتحرکی بیشتر است.
چند روش درمان سریع برای ورم پاها:
- استراحت کامل در موقعیت بالا قرار دادن پا برای کمک به برگشت مایعات.
- استفاده از پانسمان ماساژ دهنده برای تسهیل بازگشت مایعات.
- مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب و درد.
- مصرف داروهای دیورتیک مانند فوروزماید یا هیدروکلرتیازید برای افزایش دفع مایعات از طریق ادرار.
- گذاشتن پاها در آب سرد برای محدود کردن جریان خون و کمک به کاهش ورم.
- ماساژ نرم پاها از طرف به طرف با کمک مایع گرم برای تسهیل بازگشت مایعات.
- استفاده از کرمهای ضدالتهاب برای کاهش درد و التهاب.
علل احتمالی تورم (ورم) قوزک پای چپ به شرح زیر است:
- التهاب تاندون آشیل: التهاب متداول تاندون آشیل که در پای پایینی واقع شده و میتواند منجر به درد و ورم شود.
- التهاب سینوویت: بروز التهاب مفاصل یا غشای سینوویال مانند سینوویت قوزک پا.
- کدورت یا زخم: در اثر برخورد یا فشار بر روی قوزک پا.
- آنوویت انتهای داخلی: التهاب مفصل قوزک پا که منجر به ورم میشود.
- پای پهن یا متاتارزالژیا: شرایطی که به دلیل آن قوزک پا بزرگتر میشود.
- جذب ضایعات: مانند جذب کلسیفیه شده در استخوان.
- آنوریسم: گستاخی عروقی در نزدیکی قوزک پا میتواند آن را ورم دهد.
بهتر است با پزشک مشورت کنید.
علل احتمالی تورم یا ورم پای راست عبارتند از:
- التهاب تاندون آشیل یا تاندونیت: التهاب متداول تاندون آشیل که در پای پایینی قرار دارد.
- التهاب رباطها یا تاندونها: مثل التهاب رباطهای مچ پا یا رباطهای کف پا.
- سیاتیک: التهاب عصب سیاتیک که از کمر تا پاها ادامه دارد و عارضهای شایع است.
- ورم عروقی: مثل ورم وریدی یا لنفاتیک پا.
- ضایعات عضلانی یا استخوانی: مثل شکستگیها یا التهاب عضله.
- آنوویت یا التهاب مفصلی: مثل آنکل یا زانو.
- حمله قلبی یا عروق مغزی: اگر همراه با سایر علائم باشد.
تشخیص دقیق با معاینه و آزمایشات پزشک امکانپذیر است.